'Сант-Андреа базиликаһы (ит. Andrea di Basilica Sant) — апостол Андрей Первозванный хөрмәтенә Мантуя ҡалаһында төҙөлгән базилика.
Баштан базилика бенедикт монастыры биләмәһендә төҙөлә. Готика осоронда уҡ бында монастырь сиркәүен төҙөйҙәр. Ул сиркәүҙең бары тик бер стенаһы һәм һуңғы готика осороноң 1414 йылғы ҡоролмаһы-кампанила ғына һаҡланып ҡалған.
XV быуатта сиркәү ҡороу инициаторҙары булып ҡала хужаһы Лодовико III Гонзага һәм уның улы, кардинал Франческо Гонзага була. Ғибәҙәтхана асыуҙың маҡсаты — базилика ҡалала улар ғаиләһенең власын күрһәтеп торорға һәм шулай уҡ уларҙың вәкилдәренә кәшәнә булып хеҙмәт итергә тейеш була.
Ул ваҡытта яңы төр ҡорам төҙөүҙең иң ҙур абруйлы оҫтаһы Леон Баттиста Альберти була. Һәм Мантуя ҡалаһында яңы ғибәҙәтхана проектын яһау тап уға тапшырыла. Проект булдырыла, һәм 1472 йылда ҡорам төҙөлә башлай. Мөһабәт ҡорам был ҡалаға ғибәҙәт ҡылыуға килеүселәр өсөн төп урын булып тора. Риүәйәттәр буйынса, Голгофала булған йөҙ башы Лонгин йыйып алған Ғайса Мәсихтең ҡаны һалынған флакон торған.
Альберти вафат була, уның проектын тормошҡа ашырыусылар араһында Лучано Лаурана, Лука Фанчелли була. XV быуатта бәләкәй сиркәүҙе төҙөп өлгөрәләр, унда флакондағы реликвияны һаҡларға ҡуялар. Шулай уҡ 1488 йылда уҡ сиркәүҙең фасадында мөһабәт триумфаль арканы ла төҙөйҙәр. Ғибәҙәтхананы төҙөү бик оҙаҡ дауам итә.
Төҙөлөш тулыһынса бары тик XVIII быуатта ғына тамамлана. Тәреләр араһында, ниһайәт, архитектор Юварра Филиппо Юварра 1732 йылда барокко стилендәге сиркәү башын төҙөп бөтөрә.
Мөһабәт ҡорам килеп сыға, әммә ул гармонияһыҙ була, сөнки төрлө архитекторҙар төрлө ваҡытта төрлө стиль элементтарын ҡулланғанлыҡ ҡорамға ошондай күренеш бирә. Бары тик базиликаның интерьеры ғына Альберти уйлағанса йыһазландырыла.
Ғибәҙәтхана латин тәреһе формаһында төҙөлә. Уның айырым түбәләренең тәреһе араһында сиркәүҙең бары тик бер башы ғына күтәрелеп ҡуйыла. Алтарь өлөшө апсиданы барлыҡҡа килтерә. Төп фасады боронғо Рим триумф аркаһы рәүешендә башҡарыла. Арка арауығы өс өлөшкә велтен пилястрҙары менән бүленгән: ҡабырға өлөштәре бәләкәйерәк, ә үҙәк өлөшөндә өҫтәлмә инеү урыны һәм скульптуралар өсөн уйымдар эшләнгән. Ғибәҙәтхана ишеге велетен уйым-аркаһы менән акцентланған.
Ҡорам Гонзагалар ырыуының кәшәнәһе булмай. Әммә бында кватроченто дәүеренең бөйөк рәссамдарының береһе — Андреа Мантеньяның ҡәбере тора. Ғибәҙәтхананың төп сиркәүе күренекле маньерист Джулио Романоның фрескалары менән биҙәлгән.
Хәҙерге замандағы ҡорам органы — сағыштырмаса һуңғараҡ ҡуйылғаны. Ул 1850 йылда Бергамо ҡалаһында ағалы-энеле Серацци оҫтаханаһында яһала. Музыка ҡоралында ике мануал бар һәм уларҙың берәүһе аяҡтар менән файҙаланыуға тәғәйенләнгән.
Категория: Мантуя сиркәүҙәре
