Нимруд

Атамаһы

Ҡаланың атамаһын Библиялағы батша, Хамдың ейәне Нимрод менән бәйләйҙәр. Тик был атаманы ҡала XIX быуатта Европа археологтарынан ала. Уға тиклем Калах (йәһүдсә) йәки Кальху тип атала. Легендаға ярашлы, бер эшсе ярым үгеҙ, ярым кеше һынын таба һәм уны ҡалаға нигеҙ һалған Нимрод тип уйлай.

"HAMA" SIRIA 521 29-12-2010 — Jose Javier Martin Espartosa @ Flickr

Тарихы

Нимрудҡа беҙҙең эраға тиклем XIII быуатта Салманасар I нигеҙ һала, дүрт йөҙ йылдан Ашшур-нацир-апал II батшалыҡ иткәндә Ассирияның баш ҡалаһы ителә. Беҙҙең эраға тиклем 612 йылда мидийҙар һәм халдейҙар тарафынан емертелә.

HAMA SIRIA 1530 29-12-2010 — Jose Javier Martin Espartosa @ Flickr

Ҡаҙыныу эштәрен 1846 йылда инглиз Остин Генри Лэйард башлай. Ҙур һарайҙың һәм ҡәлғәнең ҡалдыҡтары килеп сыға. Алебастрҙан күп һанлы рельефтар һәм фил һөйәгенән ҡырҡып яһалған һындар, шулай уҡ Ҡара обелиск һәм статуялар табыла. 1955 йылда Макс Маллоуэн тарафынан Набу ғибәҙәтханаһында алып барылған ҡаҙыныуҙар барышында шына яҙыулы балсыҡ таҡтаташтар табыла, уларға беҙҙең эраға тиклем 672 йылға ҡараған Ассирия батшаһы ярандарының һәм чиновниктарының ант һүҙҙәре яҙылған була. Был яҙмалар ассирий хоҡуҡиәтен һәм динен өйрәнеү өсөн мөһим әсбап булып тора.

1980-се йылдар аҙағында Ираҡ археологтары Нимрудтан алыҫ түгел дүрт батша ҡәберлегендә беҙҙең эраға тиклем X быуат аҙағына ҡараған зәргәр әйберҙәр тупланмаһын таба. Филигрань һәм ярым затлы таштар менән биҙәлгән алтын алҡалар, йөҙөктәр, муйынсаҡтар, тәрилкәләр, кубоктар һәм көршәктәр нәфислек йәһәтенән, ғалимдар билдәләүенсә, Мысыр фирғәүене Тутанхамон кәшәнәһендәге табылдыҡтарға тиңләшә. Нимрудта кешелек тарихындағы тәүге оптик прибор — Нимруд линзаһы табыла.

HAMA SIRIA 1523 29-12-2010 — Jose Javier Martin Espartosa @ Flickr

2003 йылда Ираҡ һуғышы ваҡытында Америка ғәскәрҙәренең баҫып инеүе һөҙөмтәһендә боронғо ҡала урыны ҙур емертеүҙәргә дусар була.

Woman looking out of a window — f_snarfel @ Flickr

2015 йылдың 5 мартында ИГИЛ террористик ойошмаһы боевиктары боронғо ҡала харабаларын ауыр техника ҡулланып юҡ итә.

2016 йылдың июнендә боевиктар Набу илаһтың ассирий ғибәҙәтханаһын шартлата. Емертелгән комплекс ике мең йылдан ашыу торған була.

Assyrian court scene ca. 865-860BC - the British Museum, London — Snapshooter46 @ Flickr

Галерея

Әҙәбиәт

• Joan Oates: Nimrud. An Assyrian period city revealed. British School of Archeology in Iraq, London 2001. ISBN 0-903472-25-2

Һылтанмалар

•  (инг.)(инг.) Фотографии находок из раскопок могил ассирийских цариц Ябы, Баниту и Аталии
•  (инг.)(инг.) Ancient Nimrud (Calah)

Openwork plaque with ram-headed sphinx — peterjr1961 @ Flickr

HAMA SIRIA 1551 29-12-2010 — Jose Javier Martin Espartosa @ Flickr

"HAMA" SIRIA 1529 -CIUDAD MARTIR- 29-12-2010 — Jose Javier Martin Espartosa @ Flickr

Assyrian stone wall panel from Nimrud, Central Palace, 728BC — Snapshooter46 @ Flickr

Panel with a male figure grasping a tree; winged sun disc above — peterjr1961 @ Flickr

Relief Panel, The Assyrian Royal Court (Gallery 401), The Metropolitan Museum Of Art, New York — Pigalle @ Flickr

Tiglath-pileser III, Assyrian, ca. 728BC, from Nimrud — Snapshooter46 @ Flickr

Nubian tribute bearer with an oryx, a monkey, and a leopard skin — peterjr1961 @ Flickr

Alex Brey @ Flickr

NYC: Brooklyn Museum - Reliefs of King Ashur-nasir-pal II - Winged Genie with a Horned Helmet — wallyg @ Flickr

Nimrod Fortress מצודת נמרוד — david55king @ Flickr

Ashurnasirpal II, Assyrian relief, Northwest-Palace, Room C, Relief C-b-2 (Metropolitan Museum of Ar — sipazigaltumu @ Flickr

Gypsum Lion's Head from Nimrud — JC Merriman @ Flickr

DSC_5615-18 — orientalizing @ Flickr

Court scene, Assyrian plaque ca. 865-860, from Nimrud, North-West Palace - the British Museum, Londo — Snapshooter46 @ Flickr

Ziggurat of Borsippa — MohammadAliHuzam @ Flickr