Борсиппа

Борсиппа (шум. {{{1}}} Ba-ad-DUR-si-a-ab-ba йәки Badursiabba (һүҙмә-һүҙ  «Диңгеҙ мөгөҙө»); аккад.ак. 1) Barzipa, 2) Tintir IIkum-KI (һүҙмә-һүҙ «Икенсе Бабил», 3) Kinnir, Kinunir (һүҙмә-һүҙ  «Алыш урыны»)) — Боронғо Месопотамияның мөһим  ҡалаһы,  Бабилдан көньяҡ-көнбайышҡа ҡарай  20 километрҙа урынлашҡан булған,  Урҙың  II династияһы осоронан башлап телгә алына. 

Сәйәси әһәмиәте

Борсиппа, ҡағиҙә булараҡ,  Бабилдан сәйәси бойондороҡло була һәм Түбәнге Месопотамияның эре ҡалаларының береһе һанала. Хаммурапи тарафынан баҫып алынғас,  Борсиппа үҙ аллылығын юғалта.

Ҡала диңгеҙ тип йөрөтөлгән  (Тамту) яһалма күл буйында ултыра. Күл ҡаланы төньяҡ-көнбайыштан һәм көнбайыштан урата.  Көньяғында күлдең бәләкәй генә ҡултығы була, шуны мөгөҙ тип йөрөтәләр. Борсиппа диңгеҙҙең нәҡ ошо мөгөҙөндә ултыра. Уның баштағы «Диңгеҙ мөгөҙө» тигән атамаһы  Хаммурапи ваҡытында Борсиппа (Barzipa) тигән яңы атамаға алмаштырыла. Дини текстарҙа  «Икенсе Бабил» һәм «Алыш урыны» тигән эпитеттар менән дә тасуирлана.

Тарихы

Тәүҙә Борсиппа  Туту илаһтың табыныу үҙәге була, һуңыраҡ ул аҡыл илаһы Набу культы тарафынан ҡыҫырыҡлап сығарыла, Набу ҡаланың аллаһы тип иғлан ителә. Ҡалала Набу ғибәҙәтханаһы — Эзида («Мәңгелек йорто»), шулай уҡ  зиккурат — Эуриминанки («Күк менән ерҙең ете хакимы йорто») төҙөлә. Зиккураттың нигеҙе 82×82 м була, бейеклеге лә шул тиклем булғандыр, моғайын. Көндөҙгө ҡояш ҡалаһы тип аталған Бабилға иш итеп,  Борсиппа төнгө ҡояш ҡалаһы тип йөрөтөлә. Тантаналы йолалар ике ҡала өсөн дә яраштырып үткәрелә. Яңы йылда Борсиппанан Бабилға  Нар-Борсиппа каналы буйлап Борсиппаның баш аллаһы булған  Набу һынын алып килер булғандар. 

Текстарҙан аңлашылыуынса, ҡала диуар менән уратылған булған, уның ҡалдыҡтары әле лә беленеп тора. Диуарҙарҙа күп һанлы ҡала ҡапҡалары булған, уларҙың һәр береһе ниндәй ҙә булһа илаһҡа бағышланған.  Борсиппа менән Бабил араһында  Процессиялар юлы ла булған. Ҡала Яңы Бабил батшаһы Навуходоносор  II заманында айырыуса ныҡ сәскә атҡан булған. Ҡала селевк һәм хатта ғәрәп осорона тиклем йәшәгән.    

Ҡаҙыныуҙар

Борсиппа зиккураты  XIX быуат уртаһында Генри Равлинзон тырышлығы менән ҡаҙыла башлай. 1879/1880 йылдарҙа  Hormuzd Rassam һәм 1901/1902 йылдарҙа  Роберт Кольдевей замандарында  Борсиппала даими ҡаҙыныуҙар алып барыла.  1980—2000 йылдарҙа археологик ҡаҙыныуҙар  Wilfrid Allinger-Csollich тарафынан үткәрелә, Эзида ғибәҙәтханаһы менән зиккуратты тикшереүгә айырыуса ҙур әһәмиәт бирелә.   2001 һәм 2002 йылдарҙа  Борсиппаның  Kaniuth яр буйы тикшерелә. Күп һанлы юридик текстар,  бер ни тиклем әҙәби һәм  астрономик текстар табыла. Улар башлыса халдей династияһынан башланған һуңғы осорҙарға ҡарай.

Өсөнсө Ираҡ һуғышы ваҡытында Борсиппаға ҙур зыян килтерелә.  

Әҙәбиәт

Һылтанмалар

Listed in the following categories:
Post a comment
Tips & Hints
Arrange By:
There are no tips nor hints for Борсиппа yet. Maybe be you will be the first one to post useful information for fellow travellers? :)
2.4/10
4 people have been here

Hotels nearby

See all hotels See all
Wabel tubal

starting $67

Sigma House Al Jawhara

starting $80

Copthorne Al Jahra Hotel & Resort

starting $154

Sigma House - Al Dahiya

starting $53

Raoum Inn Arar

starting $48

Marina arar

starting $42

Recommended sights nearby

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Etemenanki

Etemenanki (Sumerian: Шаблон:Cuneiform Шаблон:Transl 'temple of

Add to wishlist
I've been here
Visited
Ishtar Gate

The Ishtar Gate (Assyrian: ܕܵܪܘܲܐܙܲܐ ܕܥܵܐܫܬܲܪ translit: Darwaz

Add to wishlist
I've been here
Visited
Семирамиданың аҫылмалы баҡсалары

Семирамиданың аҫылмалы баҡсалары — Донъяның ете мөғжизәһенең береһе

Add to wishlist
I've been here
Visited
Imam Husayn Shrine

The Shrine of Husayn ibn ‘Alī (Arabic: مقام الامام الحسين‎) is

Add to wishlist
I've been here
Visited
Great Mosque of Kufa

The Great Mosque of Kufa, or Masjid al-Kūfa (Arabic: مسجد الكو

Add to wishlist
I've been here
Visited
Imam Ali Mosque

The Imām ‘Alī Holy Shrine (العربية. حرم الإمام علي), also known as

Add to wishlist
I've been here
Visited
Al-Ukhaidir Fortress

The Fortress of Al-Ukhaidir or Abbasid palace of Ukhaider is located

Add to wishlist
I've been here
Visited
Taq-i Kisra

The Tāq-i Kisrā (Persian طاق كسرى , meaning Iwan of Khosrau) is a Per

Similar tourist attractions

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Machu Picchu

Machu Picchu (Quechua: Machu Pikchu, 'Old Peak', pronounced ]) is a

Add to wishlist
I've been here
Visited
Афина Акрополе

Афина Акрополе (грек. Ακρόπολη Αθηνών) — Афина ҡалаһынд

Add to wishlist
I've been here
Visited
Old Town, Al-'Ula

The Old Town is an archaeological site near Al-'Ula, Medina Province,

Add to wishlist
I've been here
Visited
Персеполь

Персеполь (бор. грек. Περσέπολις — һүҙмә-һүҙ: Фарсылар ҡалаһы,

Add to wishlist
I've been here
Visited
Temple of Poseidon, Sounion

The ancient Greek temple of Poseidon at Cape Sounion, built during

See all similar places